De coronatest is onbetrouwbaar en het testbeleid faalt volgens deze drie wetenschappers

Wereldwijd wordt onder druk van de World Health Organisation (WHO), politiek, virologen en epidemiologen het coronatestbeleid (later in dit stuk: het RT-qPCR-testbeleid) sterk uitgebreid om besmettingen met het nieuwe coronavirus (later in dit stuk: nCoV2019) beter in kaart te brengen. In korte tijd steeg het aantal testen van duizenden naar honderdduizenden per week. Het testsysteem staat daardoor onder hoge druk met snel stijgende problemen, zoals tekorten aan deskundig personeel en gebrek aan beschikbare materialen, dure machines en laboratoriumruimtes. Daardoor lopen wachttijden om te testen op en duurt het vaak lang voor testresultaten beschikbaar zijn. Bovendien is het zo dat de gebruikte RT-qPCR-test, die wereldwijd beschouwd wordt als gouden standaard voor het detecteren van het nCoV2019, niet zonder validiteitsproblemen is. De test differentieert bijvoorbeeld niet tussen een stukje RNA (ribonucleïnezuur) dat afkomstig is van een oude infectie, en een virus dat in staat is een infectie te veroorzaken. Zonder aanvullende diagnostiek bestaat het risico dat mensen onterecht de stress van het besmet-zijn ervaren terwijl ze dat helemaal niet zijn, in quarantaine geplaatst worden en/of dat er ook andere onnodige maatregelen getroffen worden die het welzijn en de economie schaden. Er is dringend nood aan verfijning en standaardisatie van het test- en analysebeleid, met een gedifferentieerde strategie voor verschillende risicogroepen.

Vanaf juni 2020 werd het gebruik van de RT-qPCR-test uitgebreid naar mensen van alle leeftijden met minder ernstige symptomen (hoest, keelpijn, hoofdpijn, koorts, benauwdheid) of zelfs helemaal zonder symptomen (bv. contactpersonen, mensen die op reis geweest zijn en zorg- en onderwijspersoneel dat zich preventief wil laten testen). De test werd vanaf dan ook vaak zonder enige bijkomende klinische diagnostiek door een arts gebruikt. Deze praktijk is om verschillende redenen discutabel.

Zowel Centers for Disease Control and Prevention (CDC), U.S. Food and Drug Administration (FDA) en de bijsluiter van de test zelf (Roche Tib-Molbiol) schrijven dat het aantonen van viraal RNA van nCoV2019 met de RT-qPCR-test niet betekent dat het virus ook de oorzaak is van de klinische symptomen [4 – 6]. Anders gezegd: de test kan geenszins uitsluiten dat andere virussen of bacteriën (mede) de oorzaak kunnen zijn van de ziektesymptomen. Zo werd in de laatste elf weken, ondanks een sterke stijging van het aantal positieve testen van nCoV2019 die gemeten worden in de landelijke teststraten, hoofdzakelijk het rhinovirus aangetoond in de monsters die huisartsen hebben afgenomen van personen met acute luchtweginfecties en geanalyseerd zijn in de referentielaboratoria [7].

Daarnaast is het zo dat de RT-qPCR-test RNA detecteert dat afkomstig is van een virusdeeltje, maar dit kan van een oude, reeds genezen infectie afkomstig zijn en niet altijd van een intact ‘virulent’ virus dat besmettelijk is en een nieuwe infectie kan veroorzaken. Het transmissie-risico, en de reproductiewaarde kunnen daarom moeilijk bepaald worden aan de hand van een RT-qPCR-test [8, 9].

(lees verder onder de advertentie)

Wat vaak vergeten wordt, is dat naast de aanwezigheid van het COVID-19-virus in de geteste persoon ook verschillende andere factoren een (grote) invloed hebben op de uitkomst van de test. Een positief resultaat van de RT-qPCR-test wordt bepaald aan de hand van het aantal cycli dat nodig is om een meetbaar signaal te krijgen. De cycluswaarde (Ct-waarde) is niet alleen afhankelijk van de hoeveelheid RNA of het aantal virusdeeltjes in het monster, maar ook van bijvoorbeeld het moment van monsterafname in het verloop van de infectie, de wijze waarop het monster afgenomen wordt (neus of keel) en de tijdspanne die verloopt voordat het monster wordt geanalyseerd [2, 10]. Chinees onderzoek toont aan dat de uitkomst van de RT-qPCR-test tijdens het verloop van COVID-19-besmettingscyclus van positief naar negatief en dan weer naar positief kan veranderen [11]. Anderzijds blijkt dat een groot aantal mensen een positieve RT-qPCR-test blijven afleggen (weken tot maanden) nadat de klinische symptomen zijn verdwenen en ze niet langer besmettelijk zijn voor anderen [12-14].

Onder ideale omstandigheden suggereren de data van de RT-qPCR-test een hoge specificiteit (98 -100 %). De specificiteit verwijst naar het vermogen van de test om negatieve gevallen correct te detecteren. De sensitiviteit verwijst naar het vermogen om positieve gevallen correct te detecteren; deze varieert tussen de 63 en 78%. Omdat laboratoria verschillende testen en extractie methoden gebruiken en niet alle laboratoria Ct-waardes rapporteren, wordt naar de overheid en de patiënt enkel het resultaat (positief of negatief) gecommuniceerd. In het licht van bovenstaande problemen is het duidelijk dat dit problematisch is en dat het beter is te streven naar een algemeen algoritme dat door verschillende laboratoria gebruikt kan worden voor een meer genuanceerde kwantitatieve interpretatie [18]. Bovendien zijn er dringend kringstudies nodig waarbij dezelfde monsters door meerdere laboratoria getest worden voor kwaliteitscontrole (sensitiviteit, specificiteit, vals positief, vals negatief, universele standaard) of om de betrouwbaarheid te vergelijken van verschillende testen. [3, 18-20].

Meer lezen?

Lees het volledige artikel op de website van HP / De Tijd
CORONADOSSIER / Onze maatschappij is in de greep van een verhaal over een virus.
Een illusie rijker: het corona vaccin
9 tips om corona te voorkomen