Spirituele Bloom Fairs - programma Najaar 2024 >

De universele wijsheid van mandala's

Inspiratie
Elisabeth Philips
16/05/2024
De universele wijsheid van mandala's

Mandala's zijn meer dan alleen artistieke creaties: het zijn universele symbolen van spirituele groei en verbondenheid. Van de hindoeïstische Rig-Veda tot Tibetaans boeddhisme, en van Keltische knopen tot Indiaanse medicijnwielen, elke cultuur heeft zijn eigen interpretatie van de mandala voor rituelen en meditaties. Carl G. Jung ontdekte in de 20e eeuw bovendien hun therapeutische waarde als reflectie van het onbewuste. Voor velen zijn mandala's een bron van bewustwording en heling, waarbij ritme, herhaling en intuïtie een essentiële rol spelen bij het creëren van balans en harmonie. Ik vertel je in dit artikel over de rijke symboliek en de kracht van mandala’s en over de betekenis ervan voor mezelf. Want één ding staat als een paal bovenwater: mandala’s veranderden mijn leven.

Mandala Bloom Tijdschrift 2404 4

De symboliek en kracht van een mandala

Mandala’s inspireren en geven richting aan je leven. Het verschil tussen oosterse en westerse mandala’s ligt in het doel waarvoor ze dienen. Daar waar ze in het Oosten of in oude culturen voornamelijk worden gebruikt voor religieuze rituelen zijn ze in het Westen eerder gericht op het individuele proces.

In de mandala vind je veel aspecten van het leven. De buitenrand is rond, zoals de aarde die om de zon draait, en is in een voortdurende beweging. Symbolisch verwijst de mandala zo naar de kring van mensen waarmee je relaties onderhoudt en weerspiegelt hij de impact die ervaringen en de daaraan verbonden cycli van het leven op de mens heeft. De binnenkant van de cirkel is de veilige ruimte waarin je kunt experimenteren en je creativiteit ontdekken. Het centrum van de mandala staat symbool voor de bron van waaruit je leeft, al dan niet religieus geïnspireerd. Het is als een beweging van binnen naar buiten en vice versa, van ontvangen en ook weer teruggeven. Zo zijn centrum en buitenkant één met daar tussenin de ruimte om te leven, te creëren en te zijn.

In de 20e eeuw ontdekte psychiater Carl G. Jung de mandala als een voorstelling van het onbewuste. Hij begeleidde mensen in moeilijke fasen van hun leven en zag ze spontaan en onbewust cirkels tekenen. Hij stimuleerde dit tekenen in creatieve therapiesessies en kwam tot de vaststelling dat het een doeltreffend hulpmiddel kon zijn in perioden van instabiliteit of stress. Zo raakte hij ervan overtuigd dat mandala’s helend werken bij de ontwikkeling van de persoonlijkheid, omdat ze daadwerkelijk ordening teweegbrengen en niet enkel uitdrukken.

In navolging hiervan kan je stellen dat in onze huidige tijd het ontwerpen en/of kleuren van een mandala inzichten evenwicht kan doen ontstaan in een rust- en zinzoekende geest. In een samenleving waar beschikbaar zijn en prestaties leveren de boventoon voeren, vallen immers veel mensen uit door overbelasting, stress en burn-out. Ze hebben een lange weg van herstel te gaan en moeten hun dagelijkse leven opnieuw inrichten met aandacht voorevenwicht tussen werk en zelfzorg

Mandala’s inspireren en geven richting aan je leven, ze stellen veel aspecten van het leven voor.

Mandalas artikel Elisabeth Philips visual artikel Bloom web

Hoe mijn eigen ontdekkingstocht begon

Een bijzondere vorm van mandala vinden we terug in de sacrale dans. Deze cirkel dansen, waarbij je rond een middelpunt danst, maken de beweging naar binnen (inkeer, introspectie) en ook weer naar buiten (communicatie met de wereld en al wat is). Ze geven veel voldoening aan mensen die op zoek zijn naar verbinding. Sacrale dans is, net als het ontwerpen vaneen mandala, meditatie in beweging. Je maakt verbinding vanuit je hele wezen met de ander. De ander kan de mens in de kring zijn of de Ander als bron van je leven.

Dit brengt me bij mijn eigen verhaal. Rond de eeuwwisseling werden mijn man en ik uitgenodigd voor een avond sacraal dansen. Die avond zongen en dansten we op de melodie van het Franciscus zonnelied. In een kring, de handen in elkaar waarbij de ene hand de gevende en de andere hand de ontvangende was, bewogen we met eenvoudige passen naar binnen en vervolgens weer naar buiten. We creëerden in de dans onze eigen zonnestralen. De stilte die daarop volgde, zal ik nooit vergeten. Ook de volgende dans, de lotusdans, waarbij je de ene hand naar het midden en in een volgende beweging de andere hand naar buiten – de wereld – reikt, om nadien weer met elkaar te verbinden, raakte me. Het was een bijzonder gebeuren.

Later maakten we tijdens een oudejaarsnacht kennis met het kleuren van mandala’s. De stilte, het geluid van kleurende potloden, het tot stand zien komen van de mandala, dit alles verbond zich met de ervaring van de sacrale dans. Het was voor mij als een thuiskomen in mezelf. Een tijd daarna, tijdens een bezoek aan de boekenwinkel, stootte ik op een boekje ‘Mandala’s, een schilder- en meditatieboek’. Eenvoudige teksten en in te kleuren mandala’s nodigden me uit om ermee aan de slag te gaan. Ik zocht verder en waagde me aan een workshop mandala’s ontwerpen. Het gaf me voldoening om met lat en gradenboog en ontelbare kleuren bezig te zijn. De basis- en de vervolgcursus VedicArt zorgden ervoor dat ik echt mandala’s ging creëren. Ze boden me een grote vrijheid en boorden mijn creativiteit verder aan.

Sacrale dans en mandala’s blijven voor mij verbonden met elkaar. Daar kwam mettertijd ook het zingen van mantra’s bij. We trokken met onze groep naar Ierland, dansten in en rond steencirkels, vormden een kring in de leefruimtes van de monniken op Skellig Michel en dansten rond de bron van St. Bridget.

Lijn website

Bewustwording en heling

Ik begon ook zelf mandala’s te maken. Mandala’s uit schelpen op het strand aan zee of op de grond in het bos met bladeren, noten en takjes. In alles zie ik verbinding. Het zijn cirkels in cirkels, van binnen naar buiten en weer terug. Ritme en herhalingspatronen zoals kruisvormen en lemniscaten helpen je bij de zoektocht naar binnen. Zowel in sacrale dans als bij mandala’s worden ze dan ook als uitingsvorm gebruikt.

Ik laat me tijdens het maken van de mandala’s meestal leiden door mijn intuïtie. Soms is het zoeken naar een antwoord op een levensvraag de aanleiding, en soms is de mandala een weergave vaneen ontmoeting, een tekst die me beroert of een vraag van iemand.

Tijdens het ontwerpen zing ik in mijn hart mantra’s. Ze begeleiden me tijdens het proces van ontwikkelen, kiezen, aarzelen, achteroverleunen, wachtend op inspiratie. Ik merk dat het geduldig openstaan voor wat binnenkomt nodig is om iets authentiek op papier te zetten. Het is best een uitdaging om dit toe te laten. Je komt jezelf hoe dan ook tegen.

Ik leer van het leven en het werken met mandala’s is daar een uitdrukking van. Het leert me om mild te zijn, zowel voor mezelf als voor mijn omgeving.

Mandala Bloom Tijdschrift 2404 3

Symmetrie versus intuïtie

Symmetrisch ontwerp

Je kunt ervoor kiezen om symmetrisch te werken. Je start met een punt en een cirkel en je deelt deze op in gelijke vlakken en cirkels. Hierin herhaal je steeds dezelfde patronen, vormen, kleuren en symbolen. Het repetitieve ervan geeft rust en structuur.

Voorbeeld: ‘Kosmos'

Deze mandala is zelfs in zijn symmetrie wat atypisch. Het centrum ervan vertegenwoordigt de oerknal. De vibrerende cirkels, onderbroken en toch verbonden in tinten blauw, zijn de communicatie tussen de bron (centrum, kracht) ende wereld. Buiten de witte cirkel veranderen de kleuren, als symbool voor de diversiteit in alles wat leeft. Boven zijn zon en maan verenigd, mannelijk en vrouwelijk, yin en yang. Onderaan de aarde, in tinten rood naar goud, leven en vruchtbaarheid. De stralen die vanuit het middelpunt vertrekken en de zon en maan omgeven, vertegenwoordigen het verlangen van de bron naar vrede en stabiliteit. De mandala zit vervat in een vierkant, wat ook weer verwijst naar de aarde en structuur. Het zwarte papier is de kleur van het heelal dat zijn kostbaarheden in ontelbare kleuren prijsgeeft.

Mandala Bloom Tijdschrift 2404 2

Intuïtief ontwerp

Je kunt ook kiezen voor een intuïtieve manier van tekenen, vertrekkende van een punt en een cirkel. Het creatieve proces spreekt je onderbewust zijn aan en zo vormen zich kleuren en figuren zonder datje bij aanvang een eindresultaat voor ogen hebt. Deze manier van creëren is vloeiender en daagt je uit om authentiek te zijn.

Voorbeeld: ‘Levenslabyrint’

Deze mandala werd gemaakt tijdens de donkere dagen van de herfst van vorig jaar. Er speelden zich in mijn leven een aantal zaken af waarmee ik iets moest aanvatten. Ze vroegen om nuances en geen rechtlijnigheid. De mandala is getekend op zwart papier (donkere dagen) en is van bij de start niet symmetrisch (nuances). Vanuit het centrum heb ik een ruw geschetst labyrint neergezet. Dan heb ik me afgevraagd hoe ik in die dingen mijn levenspad kleur kon geven. Ik besloot me te beperken tot de regenboogkleuren. Omdat water stroomt en aarde stabiliteit geeft, waren de tinten blauw en groen de eerste kleuren die in mij opkwamen. De beweging van boven naar onder en van buiten naar binnen – zie de brede ingang –gaf rust.

Ik heb er langer over gedaan om rond de kern – het middelpunt– te werken dan het kleuren van de buitenste banen van het labyrint. Een labyrint leidt ook weer naar buiten. Met de inzichten die groeiden tijdens het ontwerpen en kleuren, bakende ik de weg naar buiten af met kleine witte stipjes. Veilige wegen om het labyrint van het leven te bewandelen met hier en daar een wegwijzer. De regenboogkleuren verwijzen naar de chakra’s. Door je vragen te laten klinken in je hart, kan je ook de antwoorden horen. Als je je daarvoor openstelt, komt er evenwicht in je leven, tot zich weer een volgende vraag aandient waarmee je dan opnieuw aan de slag gaat.

Groepstentoonstelling

Van 2 tot 28 juni 2024 exposeert Elisabeth Philips samen met zeven andere kunstenaars in Galerie Global Art.
Locatie: Maastrichterstraat 40, 3700 Tongeren. | Meer info: globalart.be

Reacties

Een account is verplicht om te reageren. Log in of registreer je nu

Inloggen / registreren
Recente editie
Lees Bloom 4 2024 hier!

Abonneer je nu op Bloom tijdschrift

  • >

    Thema: mediteren

  • >

    Mediteren, een tool die je helpt te worden wie je bent
    in gesprek met meditatie-expert Yves De Wolf

  • >

    Op welke muziek mediteer jij het best?
    doe de test!

  • >

    Soundhealing
    de onzichtbare helende kracht van geluid

  • >

    Ontwerp je eigen sigil
    jouw persoonlijk krachtsymbool om jouw hartenwens in vervulling te zien gaan

  • >

    Leer (beter) gronden
    met de inzichten uit je geboortehoroscoop

  • >

    Jupiter in Tweelingen van 26 mei 2024 tot 10 juni 2025
    jouw kans om meer geluk aan te trekken

  • >

    Kabbala
    de mystieke wiskunde van het universum

  • >

    en zoveel méér

Nieuwsbrief

Meld je aan voor de nieuwsbrief van Bloom en geniet 5% korting in de Bloom Shop.
Wekelijks ontvang je inspirerende leesartikelen, promoties en zoveel meer.
De kortingscode ontvang je in je mailbox.
Have a magical day!
Bloom