Weg met de zomertijd? Alle feiten op een rijtje.

Doorheen de geschiedenis werden er regelmatig tijdsaanpassingen doorgevoerd, dit is dus niets nieuws. Dat komt omdat de aarde niet in een rechte baan rond de zon draait, en dit beïnvloedt de seizoensdata. Het duurde even vooraleer men een systeem had bedacht (zoals schrikkeldagen) om deze inconsistentie te compenseren. De Egyptische kalender (gebaseerd op de overstroming van de Nijl) werd in onze christelijke wereld ingeruild voor de juliaanse kalender, die nog nauwkeuriger was in het nastreven van een tropisch jaar (een jaar gebaseerd op het verloop van seizoenen). Toch was er nog ruimte voor verbetering, en die kwam er in de 16e eeuw, in de vorm van de gregoriaanse kalender. Deze reduceerde de systematische afwijkingen van de vorige pogingen, schafte de 13e maand af en hield ook rekening met de kerkelijke feesten. Echt 'natuurlijk' is onze tijd dus niet meer...

In de jaren '70 besloot de overheid nog meer met de tijd te spelen. Onder druk van de economische crisis besloten tal van Europese landen dat er energiebesparende maatregelen moesten doorgevoerd worden. De invoering van 'zomeruur' en 'winteruur' was zo'n initiatief. Initieel leek dit een goede oplossing te zijn: de mens kon langer gebruik maken van gratis zonlicht, wat de elektriciteitskosten zou moeten drukken. Helaas is reeds gebleken dat dit verschijnsel in de negatieve zin wordt gecompenseerd door het stijgende gebruik van verwarming in de ochtend en airconditioning in de late namiddag. De maatregel verdedigen met de argumentatie dat het milieuvriendelijk is, blijkt dus niet meer logisch te zijn. Nu brengt de Europese Commissie de 'traditie' opnieuw op voor discussie: laten we de klok voortaan met rust? En indien dat het geval is, kiezen we dan voor een permanente zomertijd, of wintertijd? De wetenschap legt het uit.

Het leek te mooi om waar te zijn, zo'n tijdwissel, en dat was het ook. De omschakeling naar de zomertijd brengt elk jaar heel wat nadelen met zich mee. Zo bewezen de statistieken dat er in de week na de wissel onder andere meer verkeersongevallen plaatsvinden. Dat komt omdat de mensen meer moe zijn, het langer donker blijft en de onoplettendheid bijgevolg daalt. Ook stijgt in die periode het aantal hartaanvallen, wat te wijten is aan de impact van het tijdstip waarop een medicijn wordt ingenomen op diens werkzaamheid.

Maar volgens professor Martha Merrow, chronobiologe aan de Ludwig Maximilians Universität in München, is het probleem nog veel groter. Ons bioritme wordt namelijk stevig aangetast door dit gepruts met de tijd, en dan vooral in de zomer.

Ons slaappatroon wordt verbroken, doordat we een uur verliezen, en daar herstelt ons lichaam allesbehalve snel van. Mensen met een zwak immuunsysteem dragen hier meteen de gevolgen van en zijn veel vatbaarder voor ziektes. Ook concentratiestoornissen, verhoogde prikkelbaarheid, chronische vermoeidheid... worden gelinkt met de zomertijd. Natuurlijk associëren wij het feit dat het langer licht is buiten met terrasjes en zwoele zomeravonden. Waar velen echter niet bij stilstaan, is dat zo'n 'teveel' aan blauw licht ons lichaam ervan weerhoudt om melatonine (een natuurlijk slaaphormoon) aan te maken. Daarom is het moeilijker om in de zomer slaap te vatten, wat niet opportuun is voor ons welzijn, natuurlijk.

Volgens menig wetenschapper leunt de wintertijd gewoon dichter aan bij ons eigen biologisch ritme. Natuurlijk gaat men voor zo'n beslissing, de eventuele afschaffing van de zomertijd, niet over één nacht ijs. Maar een geïnformeerde burger is er twee waard, dus is het belangrijk om de feiten eens op een rijtje te zetten en de problematiek niet in de doofpot te stoppen. Daarvoor is onze gezondheid en ons welzijn toch net ietsje te belangrijk :).

Meer lezen?

Sabbats vieren voor moderne heksen
Column Belinda Inhulsen: digitalisering
Klimaatmarsen en -betogingen: meer dan een hype?
De Europese Verkiezingen: een astrologische interpretatie