Zelfzorg: praktische tips & tricks

Ik had helaas diezelfde mening vóór mijn burn-out in 2013. Na het eerste jaar bij de organisatie waar ik werkte, had ik al 80 overuren gemaakt. Van huis uit had ik het idee meegekregen dat ik hard moest werken om te laten zien dat ik een goede en loyale werknemer was. Dus zei ik heel vaak "ja" wanneer mij werd gevraagd om in te springen als collega's ziek werden. Bovendien woonde ik alleen en had ik de vrijheid om te gaan en staan waar ik wilde; er was toch niemand waarmee ik rekening hoefde te houden. Dit resulteerde erin dat ik bijna nooit thuis was en al helemaal niet genoeg tijd nam om op te laden. Ik dacht destijds dat "mijn batterijen opladen" hetzelfde was als tijd doorbrengen met vriendinnen.

Tijdens mijn burn-out bleek dit de moeilijkste gewoonte om te doorbreken. Iets waarmee je bent opgegroeid, verander je niet zomaar in een oogwenk. Nu, bijna tien jaar na mijn burn-out, weet ik beter. Ik wil nooit meer terugkeren naar de ratrace en mezelf op die manier verliezen. Ik wil mezelf nooit meer op de laatste plaats zetten. In mijn baan was ik vervangbaar, maar voor mijn vrienden en familie ben ik onbetaalbaar. Omdat ik wil voorkomen dat jij in dezelfde valkuil terechtkomt waarin ik destijds belandde, geef ik je graag enkele handige tips om aan zelfzorg te doen.

1. Maak tijd om stil te staan en te voelen wat jij wilt. Ik weet het, dit is écht niet makkelijk om mee te beginnen. Maar je kunt niet goed voor jezelf zorgen als je niet weet wat voor jou acceptabel is en wat niet. Hoe wil jij behandeld worden? Wat vind jij belangrijk in je leven? Heb je dat nu al? En zo niet, hoe wil jij dit bereiken? Tijdens mijn burn-out in 2013 realiseerde ik me bijvoorbeeld dat ik mezelf vaak liet overheersen uit angst om gepest te worden. Ik heb toen besloten om alleen nog naar mijn intuïtie te luisteren en mijn innerlijke criticus te negeren. Ook wil ik dat mijn vriendschappen in balans zijn.
2. Stel duidelijke grenzen. Het lijkt misschien vreemd als onderdeel van zelfzorg, maar mijn burn-out heeft me doen beseffen dat het leven te kort is om te voldoen aan de verwachtingen van anderen. Als ik "ja" zeg omdat anderen dat van me verwachten, zeg ik eigenlijk "nee" tegen mezelf en mijn energieniveau. En dan moet ik dubbel zo hard herstellen omdat ik over mijn grenzen ben gegaan. Voor mij is het stellen van grenzen dus een vorm van zelfzorg, waarbij ik mijn kostbare energie bescherm. Voor jou kan het iets heel anders zijn, afhankelijk van wat voor jou juist voelt en waar jij gelukkig en voldaan van wordt. Misschien wil jij elke woensdagavond ongestoord in bad liggen. Of misschien wil je je zaterdagochtend in bed doorbrengen met een goed boek, in plaats van te verhuizen omdat je moeder dat van je vraagt. Of misschien wil je naar het verjaardagsfeest van je beste vriendin, maar heb je afgesproken om naar huis te gaan zodra je voelt dat het te veel wordt. Het gaat erom wat jij wilt en waar jij van oplaadt.
3. Bewaak je grenzen en blijf ze duidelijk aangeven. Jij laat anderen zien hoe ze jou moeten behandelen. Als je je grenzen stelt maar mensen er niet aan houdt, zullen ze gewoon over je heen blijven lopen. Het vergt oefening en discipline, maar de beloning is groot. Onthoud: hoe meer weerstand je krijgt, hoe beter je bezig bent. Mensen die van jou houden en je respecteren, zullen even moeten wennen, maar uiteindelijk zullen ze het accepteren. Respecteren sommige mensen jouw keuzes niet? Stel jezelf dan de vraag of deze mensen nog wel passen in jouw nieuwe leven, of dat ze misschien meer energie van je vragen dan jij bereid bent te geven. Het is moeilijk, vooral als het gaat om mensen die je al jaren kent, maar het is de moeite waard om trouw te blijven aan jezelf.
4. Werk aan je mentale gezondheid. Wanneer je je niet goed in je vel voelt, kan dit een enorme impact hebben op alle vlakken van je leven. Werken aan je mentale gezondheid is daarom - naar mijn mening - de ultieme vorm van zelfzorg, want als je mentaal weerbaar bent, straal je dat uit. Hoe je dat doet, is volledig aan jou. Wat helpt jou om je emoties te kanaliseren en te verwerken? Op welke manier vind je het prettig om met je onbewuste te werken, waar de minder goede aspecten van jezelf verborgen liggen? En weet je hoe je jezelf weer tot rust kunt brengen wanneer het even wat minder goed gaat? Denk je dat een ochtend- en/of avondritueel je kan helpen? Zelf maak ik vaak gebruik van positieve affirmaties. Daarnaast doe ik aan freewriting, waarbij ik tien minuten lang alles opschrijf wat in me opkomt, zonder me druk te maken over spelling en grammatica. Ook ben ik al jarenlang in therapie, iets waar ik me niet langer voor schaam.
5. Draag zorg voor je lichaam. Je hebt maar één lichaam in dit leven, dus het is belangrijk om er goed voor te zorgen. Ook hierin bepaal jij zelf wat het beste voor je is! Is je huidige baan fysiek nog steeds haalbaar voor jou? Wat helpt jou om te ontspannen? Waar word jij blij van? Waar krijg je energie van? Persoonlijk laat ik om de paar maanden een reikibehandeling doen met een ontspannende massage. Daarnaast neem ik regelmatig een warm bad, omdat het warme water helpt om mijn spieren te ontspannen. Soms creëer ik een spa-ervaring in mijn badkamer, waarbij ik een gezichtsmasker gebruik, mijn huid scrub en bodylotion aanbreng. Verder probeer ik elke dag Yoga Nidra te doen om tot rust te komen, en gewone yoga om mijn lichaam te strekken en soepel te houden. En sinds kort maak ik ook gebruik van natuurlijke slaapmiddelen, zodat mijn lichaam de rust krijgt die het verdient.

Zelfzorg hoeft dus niet duur of ingewikkeld te zijn. Ook ik pas niet altijd al deze tips tegelijkertijd toe wanneer ik voel dat ik meer behoefte heb aan rust. Het is voor mij nog dagelijks een oefening, vooral nu ik als zelfstandige in bijberoep werk. Dit is niet altijd even makkelijk, omdat ik soms weinig energie heb. Als je bewust meer voor jezelf wilt gaan zorgen, begin dan met de tip die je op dit moment het meest aanspreekt. Als je merkt dat het goed gaat, kun je eventueel een tweede tip toevoegen. Doe vooral wat goed voelt voor jou! Laat je niet opjagen door de huidige maatschappij en wat zij als goed of slecht beschouwt. Alleen jij weet wanneer je behoefte hebt aan rust, stilte en herbronning. En alleen jij kunt ervoor zorgen dat je dat krijgt, ongeacht wat anderen denken.

Laten we echt voor onszelf zorgen en onszelf de liefde geven die we anderen vaak zo gul geven. Laten we weer in contact komen met onze kern, ongeacht wat anderen daarvan vinden. Ik wens het jou van harte toe!