Veda en Hogere Bewustzijnstoestanden
We lopen hier op de wereld rond en zijn ons al dan niet bewust van wat we hier doen. Afwisselend ervaren we de drie gekende bewustzijnstoestanden waarin we telkens een andere ervaring hebben zowel geestelijk als lichamelijk. Slaap is de meest inerte toestand, zonder gedachten om ons bewust van te zijn. Tijdens het dromen is er geestelijke activiteit, maar geen bewuste waarneming. De meeste ervaring gebeurt tijdens de waaktoestand, waar we gedachten hebben en bewust zijn. Vanaf onze geboorte ervaren we de rotatie van deze drie toestanden met elk hun specifieke kenmerken en hersengolf patronen. De Veda spreekt over een zeven Bewustzijnstoestanden; in dit artikel gaan we dieper in op de Hogere Bewustzijnstoestanden.
Zoals vorige keer besproken spreken de Vedische Rishi’s, die de gehele vedische kennis hebben opgebouwd, van een vierde toestand, die onderliggend is aan de gewone toestanden van waken, dromen, slapen, maar die essentieel blijkt te zijn om ons volledig menselijke potentieel te ontwikkelen. Deze toestand wordt omschreven als een transcendent bewustzijn, waar we geen gedachten hebben, maar ons wel bewust blijven. Het is een ervaring van alerte rust, dieper dan diepe slaap maar met een gelukzalige wakkerheid.
In de Vedische literatuur wordt Turia, de vierde toestand, beschreven als een ervaring van een absolute realiteit, onbegrensd en oneindig, die aan de basis van de schepping ligt, de bron van alle gedachten. Doorheen de geschiedenis en alle culturen zijn er dichters, filosofen, profeten, geestelijke leiders en zelfs sportmensen geweest die een poging hebben gedaan deze ervaring in eigen woorden weer te geven, maar telkens de opmerking maken dat het niet te beschrijven is. Woorden schieten te kort voor dit transcendente bewustzijn. Volgens de Rishi’s is het ‘Sat-Chit-Ananda’ wat betekent dat het bestaat (Sat), dat het zuivere intelligentie is (Chit) en in essentie pure gelukzaligheid (Ananda).
Het is aanwezig in de hele schepping en kan door het menselijke zenuwstelsel rechtstreeks ervaren worden. Het uitgebreide onderzoek naar TM, de techniek die dit op een natuurlijke en gemakkelijke manier tot stand brengt, heeft aangetoond dat alle aspecten van ons leven daardoor beïnvloed worden. Tweemaal daags transcenderen ondersteunt de drie relatieve bewustzijnstoestanden.
Zelfverwerkelijking
Elk groeiproces gebeurt met een afwisseling van rust en activiteit. De ervaring van Transcendent Bewustzijn maakt dat men beter slaapt, helder droomt, en bewuster wakker is. Het verruimt onze geestelijke capaciteit met een vergroting van de hersenactiviteit. Het brengt onze lichamelijke constitutie meer in overeenstemming met de natuurlijke processen die het lichaam in stand houden, waardoor ook sociale relaties minder onder druk komen te staan. Het uiteindelijke resultaat van transcenderen is wat, door de psycholoog Maslow, omschreven wordt als zelfactualisatie, maar in spirituele tradities ‘Zelfrealisatie’ of ook wel ‘Verlichting’ wordt genoemd. Het is een toestand die Maharishi beschrijft als ‘Kosmisch bewustzijn’, het resultaat van integratie waarin transcendent bewustzijn blijvend ervaren wordt tijdens de waaktoestand.
Onze geest is een oneindig flexibel orgaan. Hij is aan de ene kant gelinkt aan onze zintuigen waardoor we onze omgeving waarnemen, maar als we onze aandacht op een bewuste manier naar binnen richten kunnen we het ander uiteinde bereiken. De basis waar alle mentale impulsen ontstaan en waar we contact maken met onze absolute kant. Zoals een oceaan die aan de oppervlakte altijd in beweging is, maar in de diepte stil en rustig is. Het proces van transcenderen maakt dat ons kleine zelf van de oppervlakte, met alle beperkingen en ontgoochelingen, de kwaliteiten van de diepte opneemt en zich ontwikkelt tot een groot Zelf in kosmisch bewustzijn.
Dit is de toestand van zelfverwerkelijking, zelfrealisatie, en verlichting. Het is een vijfde bewustzijnstoestand met ook zijn eigen lichamelijke tegenhanger, waarin het zenuwstelsel met zijn zintuigen volledig ontwikkeld is en in perfecte harmonie met de kosmos en al zijn sturende natuurwetten. Deze toestand lijkt het eindstation te zijn van de menselijke evolutie en wordt in heel wat vedische commentaren uitgebreid toegelicht. Maar volgens de vedische literatuur is er meer.
Transcendent bewustzijn verrijkt denken, verdiept verbondenheid en ontwaakt kosmisch bewustzijn. Evolutie's hoogtepunt volgens Vedische leer, maar ontdekking gaat verder.
Goddelijke waarneming
Kosmisch bewustzijn, de vijfde, wordt gekenmerkt door een ervaring van dualiteit. Aan de ene kant heeft ons Zelfbewustzijn zijn absoluut, onveranderlijk niveau bereikt met totale mogelijkheden om alles te kennen en in overeenstemming met het geheel van de natuur te handelen. Aan de andere kant blijft onze waarneming van de schepping nog aan de oppervlakte. We ervaren de grote diversiteit en de enorme omvang van de wereld met al zijn tegengestelden waartussen we ons bevinden, maar de altijd veranderende toestand van de schepping wordt als zeer relatief en voorbijgaand ervaren, in tegenstelling tot de onveranderlijke absolute aard van het eigen Zelf.
De materiele wereld kent verschillende lagen en is opgebouwd uit moleculen, atomen, protonen en elektronen, en nog fijnere deeltjes. Elk niveau heeft zijn eigen structuren en wetmatigheden. Op kosmisch niveau geldt hetzelfde, de hele relatieve, gemanifesteerde wereld kent verschillende lagen en niveaus. Het geleidelijk aan kennen en ervaren van al deze verschillende structuren is een evolutie die vanaf kosmisch bewustzijn versneld wordt. De werking van de zintuigen wordt dan versterkt door ‘soma’, een fijne substantie die afgescheiden wordt door de spijsvertering. Als de evolutie van transcendent bewustzijn naar kosmisch bewustzijn gekenmerkt wordt door een verfijning van het zenuwstelsel, dan heeft de verdere ontwikkeling vanaf de vijfde toestand te maken met de verfijning van het verteringsstelsel, dat van dan af ‘soma’ produceert als het fijnste eindproduct. Daardoor wordt de zintuiglijke waarneming verder verfijnd, wat een diepere appreciatie van de fijnere scheppingsniveaus met zich meebrengt.
Ervaring van het allerfijnste wordt als goddelijk gezien. Dit is een nieuwe toestand verschillend van de vijfde, met weer eigen lichamelijke kenmerken en hersenwerking. Het is een zesde toestand die door Maharishi ‘Godsbewustzijn’ wordt genoemd. Wie de schepping tot in zijn fijnste details kan waarderen, kent de goddelijke aard ervan. In deze toestand zijn ook de menselijke kwaliteiten van het hart volledig ontwikkeld. De vijfde toestand heeft met 100% geestelijke ontwikkeling te maken. De zesde ontwikkelt de kwaliteiten van gevoelens, toewijding, devotie, universele liefde.
Eenheidsbewustzijn
Uiteindelijk ontwikkelt Godsbewustzijn zich tot een zevende bewustzijnstoestand, een totale eenheidservaring waarin we in alles de eigen ervaring van het Zelf kunnen herkennen. Dat is ‘Brahmi Chetana’ de toestand waarvan de Veda’s zeggen: ‘Aham Brahmasmi, Tat Tvam Asi’, Ik ben dat, Gij zijt Dat, Alles is Dat, Dat is het ene dat er is.
Ervaringen van eenheidsbewustzijn worden uitgebreid toegelicht in één van de 40 aspecten van de Vedische literatuur, nl de Vedanta. Het is wat we vanuit westers standpunt, metafysica zouden noemen, omdat het niet langer een beschouwing is van de fysieke wereld maar van dat wat eraan voorbijgaat, wat er aan de basis van ligt. Het is het verhaal van ‘Sat-Chit-Ananda’ in manifeste vorm. De eenheid van Transcendent Zelfbewustzijn is nu doorgedrongen in alle aspecten van menselijke ervaring.
Eenheidsbewustzijn wordt als de ultieme menselijke ervaring gezien.
In dankbaarheid aan Maharishi Mahesh Yogi
Groeten van Miaji
Voor een overzicht van ervaringen van hogere bewustzijnstoestanden door heen de eeuwen: ‘The Supreme Awakening’ - Experiences of Enlightenment throughout time and how you can cultivate them. Door Craig Pearson
Vond je dit een boeiend artikel en wil je meer artikelen?
Abonneer je nu en ontvang één jaar lang alle edities van Bloom. Bespaar €20 en geniet van de voordelen.
Word een Bloom’er
-
>
8 edities van het Bloom-tijdschrift op jaarbasis
-
>
toegang tot alle leesartikelen uit het Bloom-tijdschrift + extra leesvoer
-
>
EXCLUSIEF! bereken en lees (on)beperkt persoonlijke geboortehoroscopen
-
>
kortingen op geselecteerde producten in de BloomShop
-
>
unieke themahoroscopen: je Jaarhoroscoop 2024, Ascendanthoroscoop 2024-2025, je Chinese horoscoop 2024,...
Reacties
Een account is verplicht om te reageren. Log in of registreer je nu
Inloggen / registreren